Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck

Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck (14 II 1776-16 III 1858), wybitny systematyk roślin, ponadto wykładowca filozofii spekulatywnej i polityki socjalnej. Przybył do Wrocławia z Bonn, był profesorem botaniki i dyrektorem Ogrodu Botanicznego w latach 1830-1851. Zwolniony z Uniwersytetu za udział w wydarzeniach rewolucyjnych 1848-1849. Urodził się na zamku Reichenberg w Odenwaldzie. Po ukończeniu gimnazjum w Darmstadt, w latach 1796-1799 studiował w Jenie medycynę. Pozostawał pod wpływem filozofii Schellinga, zawarł też znajomość z Goethem. W 1800 r. uzyskał promocję doktorską, ale wkrótce zrezygnował z praktyki lekarskiej i poświęcił się studiom językoznawczym i przyrodniczym. W 1816 r. wstąpił do założonej w 1652 r. Akademii Przyrodników (Kaiserlich Leopoldinisch-Carolinische Akademie der Naturforscher, obecnie Deutsche A. d. N. Leopoldina), a w dwa lata później został jej dożywotnim prezesem. W 1817 r. otrzymał posadę profesora botaniki w Erlangen, w 1818 zaś - w nowo utworzonym Uniwersytecie w Bonn. Zamieniwszy się stanowiskiem z L.Ch. Treviranusem, w 1830 r. przybył do Wrocławia, gdzie spędził resztę życia. Początkowo wykładał botanikę i kierował Ogrodem Botanicznym, w którym uporządkował uprawiane rośliny wg systemu naturalnego. Później jednak zwrócił się ku działalności politycznej, społecznej i religijnej. Postulował zniesienie różnic klasowych, założył tzw. Du-Verein, wstąpił do Kościoła narodowego, współtworzył kasę chorych dla ubogich, w 1848 r. został posłem do berlińskiego landtagu. Za zaangażowanie po stronie socjaldemokratów został w 1852 r. zwolniony z Uniwersytetu Wrocławskiego bez prawa do emerytury, przy czym jako pretekst wykorzystano fakt, że żył w związku pozamałżeńskim. Ostatnie lata życia spędził w niedostatku. Zmarł w 1858 r. i został pochowany na cmentarzu gminy niemieckokatolickiej w Mikołajowie. Nees von Esenbeck należał do najwybitniejszych systematyków roślin swoich czasów. Był członkiem ponad 70 towarzystw naukowych. Zajmował się głównie botaniką opisową, zwłaszcza systematyką grzybów, wątrobowców i niektórych rodzin roślin naczyniowych (Acanthaceae, Asteraceae, Lauraceae). Napisał przepojony duchem romantycznej filozofii przyrody podręcznik botaniki. Wydał dzieła Roberta Browna w przekładzie na język niemiecki (1825-1834). Pod koniec życia opublikował kilka prac poświęconych kwestiom filozoficznym, społecznym i religijnym.

Ważniejsze publikacje: Das System der Pilze und Schwämme, 2 t. (1816-1817), Handbuch der Botanik, 2 t. (1820?1821), Agrostologia brasiliensis (1829), Genera et species Asterearum (1832), Naturgeschichte der europäischen Lebermoose, t. 1 i 2 (1833, 1836), t. 3 i 4 (1838), Systema Laurinarum (1836).